Wijn is een mythische drank, maar ook een wereldwijde business. Elk jaar wordt er om en bij de 25 miljard liter wijn geproduceerd, wat een globale omzet tussen 300 en 350 miljard dollar vertegenwoordigt. Geen wonder dat de Britse mediagroep William Reed, gespecialieerd in de voeding- en drankensector, hier brood in zag.
Ze hadden bovendien al een bijzonder succesvol concept neergezet, dat eenvoudig gekopieerd kon worden: The World's 50 Best Restaurants. En is wijn niet de drank die spontaan met tafelen wordt geassocieerd?
"The World's Best Vineyards" was geboren.
Opmerkelijk is dat het cijfer 50 in de benaming niet voorkomt, terwijl het wel degelijk om een top 50 gaat.
"We wilden niet al te zeer de link met The World's 50 Best Restaurants benadrukken", zegt Andrew Reed, managing director van de vijfde generatie in deze mediagroep, die persoonlijk de wijnjournalisten van overal ter wereld ontvangt.
Gelijkenissen zijn er nochtans op meerdere vlakken. Zo werkt The World's 50 Best Restaurants elk jaar samen met een stad om de prijsuitreiking te organiseren, The World's Best Vineyards kiest een wijnstreek als partner. Zowel wijnstreken als steden hebben er immers economisch belang bij om toeristen aan te trekken, en zulke events kunnen daarbij helpen. Ze dragen dan ook financieel bij om het event te organiseren.
Voor deze editie werd Rioja gekozen. "Omdat het dé historische wijnstreek van Spanje is", zegt Reed, "en omdat Spanje het land is met de tweede grootste wijnproductie ter wereld, na Italië."
Bodega's zijn hier al vele generaties eigendom van dezelfde familie, en blijven zweren bij traditionele wijnmaakmethodes. In de aanloop naar de ceremonie krijgen de wijnjournalisten een rondleiding langs een aantal van deze bodega's. De architectuur ervan is vaak spectaculair. Toparchitecten als Gehry, Calatrava en Mazières hebben in Rioja dure en schitterende constructies neergezet. "Alleen al om die reden trekt de regio jaarlijks bijna één miljoen wijntoeristen aan", aldus Reed.
De prijsuitreiking vindt plaats in Bodegas Beronia, een futuristisch en ecologisch wijnproject dat Rioja naar de 21ste eeuw brengt. Net zoals bij The World's 50 Best Restaurants bestaat de jury uit "leading experts" van de hele wereld, in dit geval Masters of Wine, sommeliers en andere wijnprofessionals. En net zoals The World's 50 Best Restaurants de Franse dominantie in de gastronomie heeft doorbroken, zo kijkt ook deze top 50 met een mondiale blik naar de wijnsector.
In het algemeen worden de Europese wijnlanden, Frankrijk op kop, nog altijd beschouwd als superieur ten opzichte van de niet-Europese wijnlanden, de zogenaamde Nieuwe Wereld, omdat de wijnbouw daar later begon als gevolg van de kolonisering. Wijnen uit die Nieuwe Wereld kwamen dertig jaar geleden naar Europa, vooral in het lagere prijssegment. Dat er ook topwijnen in die landen gemaakt worden, drong maar moeizaam door, maar krijgt nu een duw in de rug.
Er staan immers 27 domeinen buiten Europa in de top 50. En net zoals bij de laatste editie van 's werelds beste restaurants scoort Zuid-Amerika bijzonder goed met 15 domeinen, waaronder 6 domeinen in de top 10 èn een Argentijns domein op de eerste plaats. Allicht geen toeval, omdat culinaire cultuur en wijncultuur vaak hand in hand gaan.
Daartegenover staat Frankrijk met 9 domeinen in de top 50, waaronder slechts 1 in de top 10. Het Franse Château Mouton-Rothschild en Château Haut-Brion, qua reputatie en prijs aan de wereldtop, vallen zelfs buiten de top 50 (respectievelijk op 57 en 52).
De lijst maakt evenwel duidelijk dat ze vooral inspeelt op het groeiende wijntoerisme. Wijndomeinen overal ter wereld spelen daar ook op in door niet alleen geleide bezoeken en een wijnboetiek aan te bieden, maar ook een restaurant, een hotel, tot zelfs een wellnesscenter. "Een belangrijke voorwaarde in onze jurering is inderdaad dat het domein zich openstelt voor de wijnliefhebber", zegt Andrew Reed. "Het heeft immers geen zin om domeinen te bekronen voor een wereldwijd publiek als dat publiek er niet welkom is. En er zijn nogal wat topdomeinen die geen bezoekers ontvangen."
In die context is deze top 50 geen lijst van domeinen waar je de beste wijnen ter wereld vindt, maar waar je als wijnliefhebber de beste totaalervaring krijgt. Een trend die zich vandaag ook in andere sectoren doorzet: niet alleen het product op zich telt, maar vooral de hele beleving errond.
De top 10
1. Catena Zapata, Mendoza, Argentinië
2. Marquès de Riscal, Rioja, Spanje
3. VIK, Cachapoal Valley, Chili
4. Creation, Hemel-en-Aardevallei, Zuid-Afrika
5. Château Smith Haut Lafitte, Pessac-Léognan, Frankrijk
6. Bodega Garzón, Maldonado, Uruguay
7. Montes, Colchagua Valley, Chili
8. Schloss Johannisberg, Rheingau, Duitsland
9. Bodegas Salentein, Mendoza, Argentinië
10. El Enemigo, Mendoza, Argentinië
Voor de volledige top 50: www.worldsbestvineyards.com